Tui kêu ông Bùi Giáng bằng anh và ông ấy kêu tui bằng em, đó là khi ông ấy tỉnh. Khi ông ấy không tỉnh mấy, thì ông ấy có thể kêu tui bằng đủ thứ chữ ông ấy có được trong đầu, nhưng thường thì các chữ ni hổng tìm thấy trong tự điển.

Ông Bùi Giáng là một nhà thơ lớn. Ai cũng nói vậy và tui yên trí phải là vậy. Thơ văn thì tui hổng rành. Tui nói thế hổng phải vì khiêm tốn, đức tính ni tui vẫn bị chê là thiếu hụt trầm trọng. Ðọc thơ ông tui thấy nó vầy vậy. Cái chuyện vầy vậy thì cũng có ngay trong cả Kiều, mà Kiều thì đã được xưng tụng là thiên tuyệt cổ lưu truyền. Hồi còn đi học, tui được nghe hỏi: Trong mấy ngàn câu Kiều có được bao nhiều câu hay? Tui ấm ớ và bí lù. Rồi cái người hỏi ấy mới dạy tui rằng: Những câu hay đã được trích dẫn cho hậu thế học hỏi và nghiền ngẫm liên tu bất tận, thế nên người ta tạm quên đi những câu dở, cũng có đấy và còn rất nhiều nữa là khác. Má ơi, tui chỉ lập lại thôi nghe, cái người dạy tui ấm ớ đã cỡi hạc về trời mất rồi.

Xin trở lại với thơ văn ông Bùi. Tui được ông dúi cho rất nhiều thơ và sách. Xui xẻo là lúc đó tui trẻ người non dại, đọc mà thường đực ra hổng hiểu gì! Ba mươi năm sau đọc câu Ðếm là diệu tưởng đo là nghi tâm thì thú thật tui cũng vẫn chưa hiểu mấy, nên cũng hổng rõ nó có giá trị văn chương không ngoài cái giá trị triết học – thì đã nói tui hổng rành thơ văn – thế nhưng đọc những câu như Em đi để lại đôi dòng, lá rơi có dội ở trong sương mù hay Biển dâu sực tỉnh giang hà, còn sơ nguyên mộng sau tà áo xanh thì thiệt tim tui nó đập cà thụi cà thụi, rồi thinh không nó thổn thức!

Ông Bùi nhỏ con và gầy guộc. Ông cao cỡ thước rưỡi là cùng. Tui nói thế vì tui đứng ngang tầm với ông (nhưng leo lên bàn cân thì tui hơn ông tới năm kí lô lận). Bao nhiêu răng cỏ của ông nó rủ nhau đi nghỉ hè dài hạn hết cả, dòm ông trệu trạo ăn uống thiệt thương hết sức. Mà ông ăn thì hổng nhiều, ông đi nhiều hơn, thế nên người ông lúc nào cũng thanh cảnh là vậy. Có lần tui dỡn với ông, hẹn sẽ bầu rượu nắm nem theo ông giang hồ cho có bạn, rồi ông tưởng thiệt và đã đứng chờ tui trước cửa suốt 48 tiếng liền. Chừng hay ra, tui biết là mình đã quá trớn.

Ông Bùi lăng xăng, nhưng lăng xăng theo kiểu hiền lành. Vụ giỏi giang uyên bác của ông thì có thiệt đó. Ông tự học tiếng Ðức để đọc sách triết học rồi bình giảng ngon lành – triết thì tui hổng rành thế nên hổng nhớ sách tên chi – ông còn cặm cụi định làm quyển tự điển Ðức-Việt nữa, nhưng sự việc hổng thành vì thiếu tài trợ của Viện văn hóa Goethe, lý do hổng rõ. Ông goá vợ sớm và rồi cũng chẳng tục huyền – ngu chi mà tục huyền! – Ðường sự nghiệp công danh của ông thì thiệt tui cũng hổng rành lắm.

Có một dạo tui gặp ông Bùi rất thường, do lương tâm bổn phận vậy mà. Chuyện chi ông kể tui cũng ậm ừ cho qua vì nó thiếu đầu thiếu đuôi không rành rẽ. Riêng có chuyện ni thì tui hiểu, nên rồi cứ nhớ mãi. Xin kể lại cùng các bạn như một kỷ niệm với thi nhân :

Một sáng ông Bùi thinh không biểu tui cởi giày cởi dép ra cho ông dòm cẳng. Thì có sao. Xong rồi ông biểu tui kéo ống quần cho ông dòm bắp vế. Thì cũng có sao. Ông chê tui chân chi mà nhỏ xíu như đàn bà Tàu. Ông hỏi: Bộ nị có máu ba tàu trong người ha? Rồi ông biểu tui kéo quần cao lên nữa để ông dòm bắp đùi. Tui hỏi dòm làm chi, ông nói xem tướng chân thì phải xem cho đủ. À ông Bùi đang xem tướng. Thì cũng vẫn chưa sao. Xui là hồi đó còn đang mode quần ống túm, mà cái bắp vế tui nó lại thuộc hạng người cày có ruộng, thế nên cố gắng cách mấy quần kéo cũng hổng lên. Ông Bùi nói: vậy thôi cởi quần ra đi, em có bận xì líp mà ha? Tới đây thì tui thấy có sao nên không dám, tui hẹn ông bữa khác mặc mini-jupe cho ông tha hồ coi đùi.

Rồi ông lại lan man chuyện nọ xọ chuyện kia không ngớt, rồi cách chi đó hổng rõ ông nhảy sang bàn đề về lời nói. Ông nói vầy nè: Lòng người như đại dương, sâu thì thăm thẳm, rộng thì mênh mông. Nói lời đau lòng như ném chiếc kim vào chốn không cùng ấy, sau có muốn lấy lại thì cũng chẳng biết đâu mà tìm! Tui nghe mà lặng người. Ngay kể từ lúc biết ông, tui chưa bao giờ thấy ông nói câu chi nghe cho được, thế nên bụng cũng có ý coi thường. Bấy giờ mới hay đằng sau những cơn địa chấn là cả một khu vườn tư tưởng mênh mông huyền hoặc. Tiếc rằng giao tình giữa tui và ông có ngắn ngủi, tui ra ngoại quốc lúc ông trở bệnh nặng, từ biệt nhau mà ngó bộ ông chẳng hiểu tui nói gì!

Lúc nghe người nhà báo tin ông qua đời tui buồn vui lẫn lộn. Vui vì ông đã “trở về”, buồn vì ông không còn nữa. Tài hoa thường mệnh bạc ha, nhưng xài câu này cho ông ngó bộ trật lất. Tài hoa thì có đấy, nhưng mệnh bạc thì không. Ông sống tới trên 70. Thất thập cổ lai hy, còn muốn chi nữa. Mà hơn nửa phần sau cuộc sống, ông …thây kệ mẹ đời, ông vui như tết! Thoạt đầu tui phàn nàn là ông chết có một mình, sau ngẫm nghĩ lại thấy y hình không phải thế. Biết đâu khi ấy dám ông có Nàng Thơ bên cạnh vuốt mắt và nhỏ lệ ân tình. À, cái tình của ông với Nàng, nó là mối tình đầu và nó lớn lắm lận! Thế nên chắc chắn Nàng đã ở bên ông, dù sao nghĩa tử cũng là nghĩa tận.

11.10.2003

Ngô Sắc

Nguồn: http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=353&rb=0102