Nhạc sĩ Từ Công Phụng, Sài Gòn 2008. Ảnh: Kiến Huy
Trong tuần này, những người Sài Gòn đã nghe Từ Công Phụng 40 năm trước, sẽ gặp lại ông với mười tình khúc được chính thức phổ biến. Những đôi tình nhân năm xưa hẳn thấy lòng mình chùng xuống khi nghe người nhạc sĩ tóc đã pha sương hát Mắt lệ cho người: “Mưa soi dấu chân em qua cầu. Theo những cánh rong trôi mang niềm đau…”.
40 năm, bao nhiêu cánh rong đã theo nước chảy dưới cầu. Thời gian, như Từ Công Phụng từng viết, là “dòng sông trôi đi vô tình mang tất cả, cuộc đời này của người hay tôi…”. Nhưng âm nhạc sinh ra là để lưu giữ những phút giây hạnh ngộ và làm hồi sinh những cuộc tình đã chết. Người tình nhân ngoài đời nay đã già duy mối tình trong bài hát Từ Công Phụng thì vẫn trẻ. Trẻ và hẹn ngày trở lại.
Ca khúc Từ Công Phụng mang hơi hướng của âm nhạc và thơ ca tiền chiến. Các nhạc sĩ trẻ bây giờ hiếm có ai gieo nhạc và đặt lời như ông. Trong cơn hỗn mang và bất an của thời chiến, Từ Công Phụng đã chọn vẻ đẹp cổ điển để biểu hiện tình yêu. Mỗi người chỉ có một thời để yêu và một thời để hát. Nhưng khi đi hết cõi yêu của mình trong thế giới âm thanh Từ Công Phụng, người ta có thể đạt tới cảm xúc về vĩnh cửu. Bởi tình yêu là cảnh sắc của một thời mà cũng là của muôn thuở.
Cũng như trong ca khúc của các nhạc sĩ đương thời, nhiều lần hình và tiếng của mùa thu, của giọt mưa và nước mắt trở về trong tình khúc Từ Công Phụng. Nhưng với ông, đó là một mùa thu khác: “mùa thu đã trở mình trên gót nhỏ, dìu em đến người bằng vòng tay nâng niu hạnh phúc…”. Cơn mưa trong âm nhạc của ông như rơi xuống từ một cõi nào xa xôi lắm: “mưa như cơn lạc loài rơi xuống tình muộn màng…”. Và cùng với mưa là những giọt lệ: “lệ này em sẽ khóc ngàn sau”.
Ca từ của ông ít mang dấu vết cụ thể của thời hiện đại, đến độ có khi ta thấy như đó là ánh hồi quang từ một tình yêu thấp thoáng ở một chân trời viễn mộng. Nhưng rốt cuộc đó vẫn là những hình ảnh có thật, không phải trừu tượng, không phải giấc mơ, vì đó chính là hình ảnh cuộc tình của mỗi người chúng ta phản chiếu trong ca khúc của ông. Thành ra tình yêu trong âm nhạc Từ Công Phụng là một cái gì phi thời tính. Khi người tình nhân hỏi bâng quơ “bây giờ tháng mấy rồi hỡi em, anh đi tìm màu hoa em cài”, thì đó là màu hoa vĩnh cửu, có thể đi tìm trong vô tận, đâu có nề chi những tháng ngày!
.
Khác với Trịnh Công Sơn và gần với Cung Tiến, nhạc Từ Công Phụng thường dùng gamme majeure. Dù viết nhiều về những mối tình dang dở, nhạc Từ Công Phụng ít dằn vặt, đắm đuối mà nhiều bâng khuâng và thanh thoát. Tình yêu trong nhạc ông đầy những muộn phiền nhưng không có dấu vết của niềm tuyệt vọng. Nỗi đau, nếu có, đã hoá thân thành “nỗi dịu dàng nào đã ngời sáng”. Sau những hoang mang (Đường về ngày mai xa lắm, tương lai chưa vừa tầm hái tay này…), rồi có lúc nhạc Từ Công Phụng an ủi và khích lệ chúng ta: “rồi mai, có một lần tôi đưa em về trên đỉnh yên bình hiền hòa. Một mùa xuân lên cao, hôn trên làn tóc xõa theo mây trôi bềnh bồng. Rồi mai, có một lần tôi đưa em, đưa em về miền nắng ấm, những con chim thôi ngủ sau mùa đông lạnh căm, hát lên gọi mùa xuân rạng rỡ, đem mặt trời tô mắt dại tuổi mơ…”
Một chiều nào, một đêm nào, nghe lại Từ Công Phụng, ta như nghe thấy tuổi trẻ mình lên tiếng. Thật ra, nào phải Từ Công Phụng trở lại. Nhạc tình của ông vẫn ở đây, như đã từ lâu lắm, trên những cánh sao trời, trong những áng mây, trên những dấu rêu xưa mờ dấu chân người. Và trong ngậm ngùi kỷ niệm.
Huỳnh Như Phương
Sàigòn mùa mưa 2008
Trích từ Từ Công Phụng Dưới Mắt Bằng Hữu, nhà xuất bản Nhân Ảnh, 2011
0 Bình luận