Giã biệt

Khuya đó, anh lên đường,
Từ bỏ căn nhà,
Từ bỏ quê hương…
Tất cả không còn của anh nữa.

Anh lên đường, cúi mặt lên đường
Giả tảng không nhìn nỗi sỉ nhục.
Phi trường bị đánh thức
Rộn vội cho xong
Để còn ngủ gỡ lại.
Anh ngậm nghẹn lời từ biệt,
Liên tưởng việc xe chôn kẻ tội đồ
Dấp dúi về khuya
Ở một nơi nào không phải là thánh địa.
Bạn bè anh còn sót lại kể chẳng mấy người
Không tiễn đưa anh,
Ý chừng ngại nhắc nhở…

Ôi những trang gia phả phiền hà,
Người ta đã xé bỏ.
Hòng đoạt trọn gia tài,
Vứt lông lóc ra ngoài cho gió cuốn.

Anh ra đi trần trụi giữa vô cùng
Hoảng loạn sao sa,
Dẫu chẳng muốn bất cần cũng chẳng được.
Đời đến tuổi này rồi,
Sao còn kêu sang nữa tiếng tung hê?
Miền anh đến, mùa này cây đỏ lá
Như hoa.
Có đúng thu là xuân thứ hai.
Dốc sức tạ ơn
Trước khi trời đất chết

Bởi vì sao anh muốn nguôi quên
Thiên bi kịch một thời thế yểu mệnh bị bức tử
Trong hành lang nào đó tối tăm,
Mất cả xác.
Diễn trường khi đó tuyệt im lìm,
Không có cả tiếng khóc lương tri của một hoàng hậu góa.
Rồi gã thất thổ là anh
Nửa khuya nào bị trói lôi ra ngoài bến cảng lưu đày
Chói hực đèn pha,
Hứng tơi tả trận đòn thù tới tấp.

Ôi con mắt đó của mình
Soi mói chính mình
Như hải đăng cuồng lục lọi biển thâu đêm…
Quang quác con chim hoảng quáng lòa
Lao đầu ghềnh đá chởm.

Ôi bộ da đó của mình
Đau dấu lửa
Quy phận thú bầy đàn
Mà lịch sử vô lương chăn làm sức kéo hung tàn,
Kinh hồn giẫm đạp.

Anh ra đi, cầu sao cho thoát được
Con mắt đó của mình,
Con mắt miên man
Trừng nộ từ tối tăm tàn rụi,
Quét rạt chỉ điểm người xổng chạy vô phương.

Anh ra đi, cầu sao cho thoát được
Bộ da đó của mình,
Đánh lạc hướng truy tầm của định mệnh
Sục sạo chờn rờn…
Chó sủa rộ những chân trời đêm mọc rợn gai.

Chưa một lần, chưa một lần nào,
Anh nhìn xuyên đáy mắt em,
Thảng thốt nói
Về những oan khiên lẩn quất của đời mình
Như người ta niệm gọi những hồn hoang thất thểu khóc kể,
Cúng siêu tán
Trong một buổi tối trời,
Lửa đóm u uất.
Ôi những chiếc bánh madeleine của chúng ta
Không vừa khẩu vị nhau
Nên câu chuyện ngập ngừng thận trọng.

Cám ơn em những thoáng trùng phùng, những tí ân cần.
Mai xa nhau còn nhớ lại…

Cũng có lần anh muốn nhìn em
Thành cây nước phun nở
Hân hoan và rã tan,
Cùng kiệt tình yêu chất giấu một đời,
Một đời hiển hiện và lãng quên
Như quyển sách mở trên bàn mặc tình cho gió lật.

Cũng có lần anh muốn thâu gom
Cả quá khứ của em, quá khứ của anh
Làm đống lửa dỗ dành
Gọi về hai kẻ lạc loài nơi đồng không…
Em mới lớn và anh còn rất trẻ.

Cũng có lần anh đến ngõ nhà em
Nhưng rồi lại đi luôn,
Lang thang rã rời ngoài phố đông người.
Không gặp một ai quen.
Quán xá bây giờ cũng đổi mộng…

Cũng có lần anh đứng lại bên đường,
Thờ thẫn chờ xe ngớt băng qua.
Bất chợt nghe như đời đã muộn.
Muộn đến chán chường rũ thõng đôi tay,
Tưởng không cái vội nào còn bắt kịp.

Chỗ tối tăm ở phía dưới chân đèn,
Nỗi ngu muội nằm ngay trong ý thức.
Anh nhìn quanh kinh ngạc lạnh hồn:
Mọi người vẫn sống được.
Đáng tội cho anh có một cái đầu thông thống bốn bề
Đành không cô lập nổi những u mê
Nên cứ phải lần quần mỗi ám chướng.
Rất nhiều hôm anh đã đi rong không biết mấy đỗi đường,
Mong rớt bớt dần những thống khổ.

Anh trở về thành phố lên đèn,
Hàng quán bừng rộn,
Khuyên lấy mình ăn một chút gì
Rồi đi ngủ sớm.
Để sáng mai còn thức dậy,
May ra…
Đôi khi ta phải dằn lòng cố hãnh diện
Vác cật lực mà đi
Trọng lượng của kiếp người,
Trọng lượng của vận chuyển.

Anh đếm từng ngày còn ở lại quê hương,
Tim bóp thắt,
Nghe tiếng chân dồn dập đến gần
Của định mệnh
Như ở màn bùng nổ bi kịch
Lặng sân khấu về khuya.

Anh ra đi,
Bứt ruột mà đi
Như đã một lần cũng bứt ruột,
Đi những mười năm tưởng chẳng còn về,
Máu chảy không cầm như nước theo sông.
Thành phố của anh
Nhục nhằn duyên cưỡng ép,
Cay đắng phận rau răm,
Tim lay lắt chập chờn nỗi đợi
Mòn mỏi nén nhang khuya.
Buổi trở lại, trèo lên cây bưởi cũ
Trông thấy nhau, thương chỉ để mà thương.
Đôi bông đó, thôi thì em hẵng giữ,
Tưởng tình xưa,
Xin bỏ lỗi cho anh.
Anh ra đi,
Một lần nữa ra đi,
Một lần nữa bứt ruột,
Thương người ở lại,
Thương như mưa.

Anh sẽ đi qua hàng trăm thành phố lớn
Châu ngọc sáng choang,
Nhớ mủi lòng một thành phố nhỏ
Thiếp lặng tro than.
Thành phố của em.
Thành phố mà trước đây còn thuở phân tranh anh hằng ao ước đến
Hầu được nhìn rõ lại từ đầu
Một định mệnh nào chẳng của riêng anh.
Thành phố mà anh đã băng qua một lần lịch sử vội vàng
Chạy cướp xác.
Ôi thành phố của em.
Dòng sông đỏ xót xa.
Cây cầu sắt lao đao dằng dặc.
Gương hồ trầm mặc soi tang thương.
Hàng cây tối tăm chụm đầu rủ rỉ gió.
Lối phố ngăn trôi chìm đêm khuya lơ
U uất ánh điện.
Bóng nào qua, ôi có phải hồn xưa?

Ai kể với anh về hoa gạo trưa, về hoa sữa đêm,
Về người tình hai mươi mấy năm xưa chọn ở lại,
Buổi rời tay, giọng nói còn vương chân.
Thành phố mà anh chắt mót sẵn thương yêu để rồi
như bị phụ tình đau đớn mãi.
Bây giờ thành phố đó ra sao?

Em ở lại,
Em ở lại,
Sau một cuộc hành trình kể cũng là dài,
Băng qua nhiều đổ nát,
Chọn thành phố của anh làm trạm cuối ngồi xuýt xoa chân.
Thành phố của anh,
Nắng mưa thương giận rõ ràng.
Sức sống trẻ hỗn hào lấn lướt
Kinh rạch đen tanh,
Những khoảng trời cây co rúm.
Thành phố của anh
Chưa bao giờ thực sự huy hoàng,
Chưa bao giờ thực sự vinh quang.
Nhưng thành phố của anh
Thường cũng có những buổi chiều dịu lãng…

Em hãy yêu lấy thành phố của anh
Như tất cả những gì anh gửi lại
Trong buổi chiều dịu lãng đời em.
Thành phố của anh
Bây giờ đã thuộc về em
Như lời nói thuộc về nhà thơ phe thắng trận.
Thành phố của anh, ôi thành phố của anh
Chẳng lẽ chỉ là một cái tên nào bất đắc dĩ phải viết xuống phong bì
Nếu như anh muốn gửi chút chi về
Qua giấy mực.

Anh mong em cất được ngôi nhà
Lưu trữ những giấc mộng,
Gìn giữ em yên ấm một đời
Cây cỏ khuyên nguôi.
Dù thế nào, hạnh phúc trong đầu mình vẫn có thật…
Hứa đi em,
Nghe im lặng mà sống,
Nhìn trời đất mà vui.
Hãy như người từng trải mỏi mê về
Lúc tàn khuya,
Nhà hương hỏa tối mốc.
Còn ai không, có gọi chỉ thêm buồn.
Thôi, chẳng tiếc túi vàng đã phung phá
Mà mừng mẩu nến chợt tìm ra.

Phần anh ra đi,
Thế giới thênh thang,
Bạn đường chiếc bóng,
Cố lên đến vùng cao nhất của mình,
Làm một việc có thể là vô ích:
Nhen đống lửa hắt hiu nào
Xác nhận có,
Ngồi một chút làm vui
Rồi đứng lên lững thững bước chìm dần
Tuyệt tích trong mùa đông xa trắng toát.

Phần anh ra đi,
Gắng gượng chút hơi tàn,
Hân hoan ròn rã
Như người ngửa mặt trong trời mưa,
Mong trôi khỏa nhẹ nhàng những nếp rạn
Không chỉ ở trên da…
Anh gắng gượng, quả là anh gắng gượng
Chút hơi tàn,
Hân hoan ròn rã
Để người ngoài đỡ phải xót xa lây.

Em hãy yêu lấy thành phố của anh
Như anh đã yêu thành phố của em
Dù bằng một tình yêu đau đớn bỏ qua vì bất lực.

Cuối 1993

Tô Thùy Yên

Nguồn: Tô Thùy Yên, Thơ tuyển, Minnesota, 1995

Bài Cùng Tác Giả:

0 Bình luận

Bình Luận